Cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn nghiêm trọng: Nên trám hay nhổ?

Cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của nhiều bậc phụ huynh hiện nay, đặc biệt khi ngày càng nhiều bé gặp phải tình trạng trẻ bị mòn răng sữa sớm, ê buốt hoặc thậm chí sứt mẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời không chỉ giúp giảm đau cho bé mà còn bảo vệ cấu trúc răng vĩnh viễn sau này.

Tại sao trẻ bị mòn răng sữa?

Răng sữa bắt đầu mọc khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi và sẽ dần hoàn thiện trong những năm tiếp theo. Dù chỉ tồn tại tạm thời, răng sữa lại giữ vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình ăn dặm, phát âm và định hình cung hàm. Chúng cũng giúp giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, từ đó góp phần xây dựng một hàm răng đều đẹp sau này. Chính vì vậy, việc chăm sóc răng sữa từ sớm là điều vô cùng cần thiết, kể cả khi răng mới chỉ vừa mọc lên.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều trẻ nhỏ hiện nay gặp phải tình trạng mòn răng sữa sớm, khiến men răng mỏng dần, răng yếu, dễ bị sâu và ê buốt. Vậy nguyên nhân do đâu?

• Vệ sinh răng miệng kém: Trẻ không được chải răng đúng cách hoặc không được cha mẹ giám sát dễ dẫn đến mảng bám tích tụ, làm mòn men răng.
• Lười đánh răng: Trẻ nhỏ thường ngại đánh răng, đặc biệt vào buổi tối, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây axit tấn công răng sữa.
• Ăn nhiều thực phẩm có đường: Sữa, bánh, kẹo và nước ngọt chứa đường cao là nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mòn và sâu răng.
• Tiêu thụ đồ ăn, thức uống có axit: Nước cam, nước chanh, kẹo chua… làm môi trường miệng có tính axit, dễ bào mòn men răng sữa.
• Bú bình khi ngủ: Ngậm bình sữa suốt đêm khiến sữa đọng lại quanh răng lâu, vi khuẩn sinh axit gây mòn men.
• Thiếu fluoride: Fluoride giúp củng cố men răng, thiếu hụt khoáng chất này làm răng yếu, dễ bị mòn và sâu.
• Thói quen ăn uống sai cách: Ăn vặt thường xuyên, không súc miệng sau khi ăn khiến axit tồn đọng lâu trên bề mặt răng.
• Không đi khám răng định kỳ: Không phát hiện sớm các dấu hiệu mòn răng khiến tình trạng ngày càng nghiêm trọng hơn.

Dấu hiệu răng sữa của trẻ bị mòn

Tình trạng ăn mòn răng sữa ở trẻ nhỏ thường tiến triển âm thầm trong thời gian dài và rất khó phát hiện ở giai đoạn đầu. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến cảnh báo răng sữa của trẻ đang bị mòn, cha mẹ nên đặc biệt lưu ý:

• Đau răng: Trẻ thường xuyên than đau răng, đặc biệt khi ăn hoặc chải răng, do men răng bị mòn và vùng nướu quanh chân răng bị kích ứng.
• Bề mặt răng xỉn màu: Răng sữa xuất hiện dải màu trắng đục gần viền nướu – dấu hiệu mất men; về sau có thể chuyển sang vàng, nâu hoặc đen nếu không điều trị kịp thời.
• Răng trở nên nhạy cảm: Trẻ phản ứng mạnh khi ăn đồ lạnh hoặc nóng, do lớp men răng bị mòn khiến răng dễ bị kích thích với nhiệt độ.
• Nướu quanh răng sưng tấy: Vùng nướu quanh răng bị mòn thường sưng đỏ, dễ chảy máu khi chải răng hoặc nhai thức ăn.

Răng sữa bị mòn có nên nhổ không?

Không nên vội vàng nhổ răng sữa chỉ vì bị mòn, trừ khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nha nhi.

Răng sữa bị mòn có thể dẫn đến tình trạng rụng sớm, gây mất chỗ cho răng vĩnh viễn. Mặc dù răng vĩnh viễn vẫn có thể mọc lên, nhưng nếu không có răng sữa định hướng, chúng rất dễ mọc lệch vị trí, chen chúc hoặc sai khớp cắn, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng khả năng ăn nhai sau này.

Việc giữ răng sữa đúng thời điểm không chỉ đảm bảo chức năng sinh lý (ăn, nói, phát âm) mà còn đóng vai trò dẫn đường cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng trục. Vì vậy, trước khi quyết định nhổ, cần đưa trẻ đi khám nha khoa để đánh giá mức độ mòn và tìm phương án điều trị bảo tồn tối đa có thể (như trám răng, bọc bảo vệ…).

Một điều đặc biệt mà nhiều phụ huynh chưa biết là răng sữa sau khi nhổ (nếu còn nguyên vẹn tủy) có thể được sử dụng để thu thập và lưu trữ tế bào gốc nha khoa. Đây là loại tế bào quý giá, có tiềm năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư, tự kỷ, thoái hóa thần kinh hay tổn thương nội tạng trong tương lai. Do đó, nếu răng sữa cần phải nhổ, cha mẹ có thể tham khảo ý kiến chuyên môn để lưu giữ tế bào gốc.

Cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn

Răng sữa bị mòn không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm và răng vĩnh viễn. Việc điều trị không chỉ giúp giảm đau, phục hồi chức năng răng mà còn ngăn chặn tình trạng tiếp tục tiến triển, từ đó bảo vệ toàn diện sức khỏe răng miệng cho trẻ.

1. Đưa trẻ đến nha khoa – Cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn hiệu quả nhất

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu như đau răng, răng nhạy cảm hoặc đổi màu, bố mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ nha khoa chuyên khoa Nhi. Việc đánh giá đúng mức độ mòn răng là bước đầu tiên quan trọng để lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Với những trường hợp mòn răng nặng, việc trám hoặc can thiệp bằng vật liệu nha khoa chuyên dụng là cần thiết.

2. Áp dụng biện pháp điều trị tại nhà

Khi răng sữa mới bị mòn ở mức độ nhẹ, mẹ có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà để ngăn bệnh tiến triển:

• Sử dụng kem đánh răng chứa fluor giúp củng cố và tái khoáng men răng.
• Hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước lọc hoặc nước muối loãng sau khi ăn.
• Có thể sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ tái khoáng (dưới chỉ định của nha sĩ) để bảo vệ men răng.

3. Phòng ngừa mòn răng tiếp diễn bằng thói quen sinh hoạt đúng

Việc ngăn ngừa tổn thương men răng cần bắt đầu từ những thay đổi trong sinh hoạt hằng ngày:

• Không cho trẻ bú bình khi ngủ vì điều này khiến sữa đọng lại trong khoang miệng, gây mòn men răng.
• Sau khi bú, nên cho trẻ uống nước lọc và dùng khăn ẩm hoặc gạc chuyên dụng lau sạch răng và nướu.
• Tránh dùng nước ngọt để pha sữa cho trẻ. Hạn chế cho trẻ uống nước trái cây đóng hộp hoặc nước ngọt có ga vì chứa nhiều đường và axit.
• Khuyến khích trẻ uống nước bằng cốc từ sớm, đồng thời tạo thói quen uống nước sau khi ăn và sau khi uống sữa để làm sạch răng miệng tự nhiên.

4. Chăm sóc răng miệng theo từng độ tuổi

Chăm sóc răng sữa cần được thực hiện ngay từ khi bé mọc chiếc răng đầu tiên:

• Trẻ từ 6 tháng tuổi: Dùng khăn mềm hoặc bàn chải silicon để lau sạch răng, nướu mỗi ngày.
• Trẻ từ 18 tháng tuổi: Tập cho bé đánh răng nhẹ nhàng bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluor phù hợp với lứa tuổi.
• Trẻ lớn hơn: Dạy bé vệ sinh răng kỹ khu vực viền nướu, sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám giữa các kẽ răng.

5. Khám răng định kỳ mỗi 6 tháng

Khám răng định kỳ 6 tháng/lần là việc cần duy trì ngay cả khi trẻ không có dấu hiệu bất thường. Trẻ đang điều trị sâu răng hoặc có tiền sử bệnh răng miệng nên được theo dõi thường xuyên hơn để đánh giá hiệu quả điều trị và ngăn ngừa tái phát.

Việc hiểu rõ cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn sẽ giúp bố mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe răng miệng cho con ngay từ sớm. Tại Hagu Life, bố mẹ có thể dễ dàng tìm thấy đầy đủ các sản phẩm chất lượng dành cho mẹ và bé. Đồng hành cùng Hagu Life là bước đầu tiên để cha mẹ yên tâm hơn trên hành trình chăm sóc và bảo vệ nụ cười khỏe mạnh cho con ngay từ những năm đầu đời.