Catnap ở trẻ sơ sinh là gì? Cách khắc phục nhanh và hiệu quả

Trẻ sơ sinh dành phần lớn thời gian trong ngày để ngủ. Bên cạnh giấc ngủ dài ban đêm, giấc ngủ ngắn, hay còn gọi là catnap cũng ảnh hưởng không nhỏ vào sự phát triển thể chất và tinh thần của bé. Trong bài viết này, Hagu Life sẽ đi sâu vào tìm hiểu những tác động của catnap đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh và chia sẻ những giải pháp giúp mẹ chăm sóc bé tốt hơn.

Catnap ở trẻ sơ sinh là gì?

Trong khái niệm EASY, “nap” là giấc ngủ ban ngày của bé, trong khi “catnap” là những giấc ngủ ngắn kéo dài từ 30 đến 45 phút, sau đó bé tỉnh dậy khóc và không thể ngủ lại dù đã được hỗ trợ. Catnap là một hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong những tháng đầu đời.

Tuy nhiên, mẹ cũng cần phân biệt rõ ràng giữa catnap và việc bé chưa tự chuyển giấc, nếu bé ngủ trong khoảng 30 – 45 phút, sau đó tỉnh dậy và khóc thì đây là dấu hiệu cho thấy bé chưa tự chuyển giấc, không phải catnap.

Catnap có thể gây ra sự đảo lộn trong lịch sinh hoạt EASY, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của bé. Do đó, việc khắc phục tình trạng catnap là cần thiết để đảm bảo bé có đủ giấc ngủ dài và chất lượng, giúp bé phát triển tốt hơn.

Nguyên nhân dẫn đến catnap ở trẻ sơ sinh

Catnap là hiện tượng trẻ sơ sinh ngủ ngắn, thường dưới 45 phút trong một giấc. Đây là vấn đề khá phổ biến mà nhiều bậc phụ huynh gặp phải. Dưới đây là các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này:

1. Bé bị đói

Trẻ sơ sinh đôi khi không ngủ đủ giấc vì cảm giác đói. Điều này không chỉ xảy ra khi bé không được ăn đủ no trước khi ngủ mà còn có thể là do mẹ cho bé ăn không hiệu quả. 

Ví dụ, bé có thể không bú đủ do sai khớp ngậm hoặc mẹ cho bé ăn quá ít vào các bữa ăn. Việc bé ăn vặt trong ngày cũng có thể khiến bé không cảm thấy no và tỉnh dậy nhanh chóng sau khi ngủ.

>>> Xem thêm: Lượng sữa đúng cho trẻ sơ sinh theo cân nặng

2. Trạng thái mệt mỏi của bé

Khi bé ngày càng lớn, nhu cầu thời gian thức của bé cũng tăng lên. Nếu mẹ không điều chỉnh thời gian thức hợp lý, bé sẽ không cảm thấy mệt mỏi đủ để có một giấc ngủ dài, dẫn đến catnap. Ngược lại, nếu bé thức quá lâu, sẽ mệt mỏi, căng thẳng và khó ngủ lại khi chuyển giấc.

3. Bé bị đầy hơi

Đầy hơi cũng là nguyên nhân khiến bé tỉnh giấc sớm. Khi bé ngủ, hơi trong bụng có thể gây khó chịu hoặc đau đớn, khiến bé thức giấc. Điều này đặc biệt rõ ràng ở những bé ăn quá no hoặc ăn không đúng cách.

>>> Xem thêm: Review bình sữa chống đầy hơi cho trẻ sơ sinh

4. Môi trường ngủ không phù hợp

Phòng ngủ quá sáng, quá ồn hoặc nhiệt độ không ổn định có thể làm bé tỉnh giấc và catnap. Bé có thể bị giật mình và không ngủ lại được nếu môi trường xung quanh không yên tĩnh và thoải mái.

5. Bé phụ thuộc vào công cụ hỗ trợ ngủ

Khi bé trở nên phụ thuộc vào các công cụ hỗ trợ như mẹ bế, ti mẹ hay ti giả để ngủ, bé có thể gặp khó khăn khi chuyển giấc. Khi bé tỉnh giấc và không có sự hỗ trợ quen thuộc, bé có thể khó ngủ lại, dẫn đến catnap.

6. Giai đoạn phát triển (Tuần khủng hoảng)

Trong các giai đoạn phát triển nhanh chóng như Wonder Weeks, bé có thể gặp khó khăn trong việc chuyển giấc do sự thay đổi trong não bộ và kỹ năng vận động. Bé có thể học được các kỹ năng mới trong khi ngủ, như lẫy, trườn hoặc di chuyển. Sự thay đổi này khiến bé cảm thấy bỡ ngỡ và có thể gây tỉnh giấc trong quá trình chuyển giấc.

Catnap ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của trẻ?

Catnap, hay giấc ngủ ngắn ngày, là một phần tự nhiên trong lịch trình ngủ của trẻ sơ sinh và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, việc quản lý catnap không tốt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Ảnh hưởng tích cực (khi được quản lý tốt)

• Phục hồi năng lượng: Giấc ngủ ngắn giúp bé hồi phục năng lượng sau những hoạt động trong ngày, giúp bé tỉnh táo và vui vẻ hơn.
• Cải thiện tâm trạng: Catnap giúp bé thư giãn, giảm bớt sự cáu kỉnh và quấy khóc, dẫn đến tâm trạng tích cực hơn.
• Hỗ trợ phát triển nhận thức: Giấc ngủ, bao gồm cả catnap, giúp não bộ xử lý thông tin, củng cố trí nhớ và hình thành các kết nối thần kinh.
• Củng cố hệ miễn dịch: Ngủ đủ giấc tăng cường hệ miễn dịch, giúp bé chống lại bệnh tật.

Ảnh hưởng tiêu cực (khi không được quản lý tốt)

• Rối loạn giấc ngủ ban đêm: Nếu bé ngủ quá nhiều hoặc quá ít vào ban ngày, bé có thể khó ngủ, ngủ không sâu giấc hay tỉnh giấc giữa đêm, dẫn đến thiếu ngủ.
• Mệt mỏi và cáu kỉnh: Nếu bé không ngủ đủ giấc cả ban ngày lẫn ban đêm, bé sẽ luôn trong trạng thái mệt mỏi, dễ cáu gắt, quấy khóc nhiều và khó chịu hơn.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển: Thiếu ngủ gây ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức, thể chất và hệ miễn dịch của bé. Bé có thể chậm lớn, dễ ốm vặt và khó tập trung.
• Khó khăn trong việc hình thành thói quen ngủ: Nếu lịch trình ngủ không ổn định, bé sẽ khó hình thành thói quen ngủ tốt, dẫn đến những vấn đề về giấc ngủ lâu dài.

Cách khắc phục Catnap nhanh và hiệu quả cho bé

1. Chữa catnap hiệu quả bằng nút chờ

Catnap xảy ra khi bé không thể tự chuyển giấc, tức là bé tỉnh dậy sau một chu kỳ ngủ ngắn và không thể ngủ tiếp, kể cả khi được hỗ trợ. Nút chờ là phương pháp cho bé thời gian để tự điều chỉnh và quay trở lại giấc ngủ mà không cần sự can thiệp ngay lập tức từ bố mẹ.

Nếu bé tỉnh dậy sau một chu kỳ ngủ ngắn nhưng không khóc, bố mẹ có thể áp dụng nút chờ bằng cách để bé tự chơi trong cũi mà không can thiệp ngay lập tức. Nếu bé tỏ ra mệt mỏi hoặc buồn ngủ, bé có thể tự ngủ lại mà không cần hỗ trợ.

2. Áp dụng trình tự ngủ theo phương pháp EASY

Phương pháp EASY (Eat – Activity – Sleep – Your time) không chỉ giúp tạo thói quen sinh hoạt khoa học cho bé mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc khắc phục tình trạng catnap. EASY giúp bố mẹ định hình một lịch trình ổn định, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ, đồng thời tạo điều kiện cho mẹ có thêm thời gian để nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân.

Cách áp dụng EASY để khắc phục catnap:

• Giữ không gian ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ, tránh các yếu tố gây xao nhãng.
• Sử dụng ti giả, khăn quấn hoặc vỗ về nhẹ nhàng để giúp bé cảm thấy an toàn và thoải mái.
• Đảm bảo phòng không quá nóng hoặc lạnh.

>>> Xem thêm: Cách luyện EASY cho bé 1 tháng tuổi

3. Sử dụng tiếng ồn trắng (White noise)

Tiếng ồn trắng (White noise) là một công cụ hiệu quả giúp cải thiện môi trường ngủ của trẻ, hỗ trợ bé dễ dàng chuyển giấc và ngủ sâu hơn. Đây là loại âm thanh đều, liên tục, có khả năng che lấp các tiếng động xung quanh, giúp bé cảm thấy yên tĩnh và an toàn.

Khi dùng tiếng ồn trắng, mẹ nên đặt thiết bị phát âm thanh cách xa giường ngủ của bé khoảng 1-2 mét để đảm bảo an toàn. Đồng thời điều chỉnh âm lượng sao cho đủ nghe nhưng không gây chói tai.

4. Áp dụng phương pháp Cry it out (CIO)

Phương pháp Cry it out (CIO) là một trong những cách giúp bé tự chuyển giấc và khắc phục tình trạng catnap một cách hiệu quả. Mặc dù có thể gây nhiều thách thức về mặt tâm lý cho mẹ, nhưng nếu được áp dụng đúng cách, phương pháp này thường mang lại kết quả rõ rệt trong vòng 4–7 ngày.

Quy trình thực hiện:

• Đặt bé vào cũi: Khi đến giờ ngủ, đặt bé vào cũi khi bé vẫn còn thức nhưng buồn ngủ.
• Để bé tự khóc: Đứng ngoài phòng và theo dõi bé. Cho phép bé khóc trong một khoảng thời gian nhất định, thường từ vài phút đến tối đa 1,5 giờ.
• Hỗ trợ nếu cần thiết: Nếu bé khóc quá to, có dấu hiệu nôn trớ, hoặc kéo dài vượt quá ngưỡng chịu đựng, hãy vào kiểm tra và an ủi bé mà không bế lên. Sau đó, tiếp tục thực hiện quy trình CIO.

Hiểu rõ hiện tượng catnap và cách khắc phục sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc xây dựng thói quen ngủ tốt cho bé, góp phần quan trọng vào sự phát triển toàn diện của trẻ. Mỗi bé đều có nhu cầu giấc ngủ khác nhau, vì vậy việc kiên nhẫn và tìm ra phương pháp phù hợp là điều cần thiết để đảm bảo con yêu luôn khỏe mạnh và vui vẻ.Để việc chăm sóc bé yêu trở nên dễ dàng hơn, hãy lựa chọn những sản phẩm chăm sóc mẹ và bé chính hãng tại Hagu Life. Tại đây, cha mẹ sẽ tìm thấy đa dạng các sản phẩm như máy tạo tiếng ồn trắng, khăn quấn, nôi cũi, và nhiều sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ, tất cả đều có chất lượng đảm bảo và giá cả hợp lý. Hãy để Hagu Life trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình nuôi dưỡng con yêu của bạn!